Oxforda rakip hazırlanıyor

Oxforda rakip hazırlanıyor.

Cumhuriyet’in kurulması ile birlikte başlayan ‘öz Türkçeye dönüş’ çalışmaları sonucunda, Türk Dil Kurumu’nun (TDK) 1945 yılında yayınladığı Türkçe Sözlük’ün ilk baskısında sadece 15 bin kelime bulunuyordu.

Bu durumu ‘tasfiyeciliğin sonucu’ olarak değerlendiren Türk Dil Kurumu; Türkçe Sözlük’ün bu yıl yapılacak 10. baskısında 103 bin kelimeye yer verecek. Kurum, 2007’de ise Türkçe kelimelerin bütün kullanımları ile gösterileceği, 600 bin sözcüğün bulunduğu “Türkçenin Söz Varlığı” isimli eseri çıkaracak. Eser, İngilizlerin 355 bin kelimelik ünlü Oxford sözlüğünü geride bırakacak.

TDK Başkanı Şükrü Haluk Akalın, Türkçenin söz varlığının azlığına ilişkin iddiaları eleştirirken, “Sözlükle birlikte Türkçenin gücü o zaman bütün ihtişamıyla gözler önüne serilecek. Böyle bir sözlükle Türkçede kullanılmış bütün sözlerin anlamlarını, türlerini, kökenlerini, dilimizde hangi yıl kullanılmaya başlanıldığını öğrenebiliriz.” dedi. Türkçenin söz varlığından yeterince yararlanılamadığını belirten Akalın, “Amacımız, 200-300 sözle ömrünü geçiren kuşaklar yetiştirmek değil; Türkçenin söz varlığını özümsemiş, binlerce sözü, deyimi, atasözünü kullanabilen, böylece kültür değerlerimize sahip kuşaklar yetiştirmektir.” diye konuştu. İlk olarak internet ortamında kullanıma açılacak sözlüğün baskısı TDK’nın kuruluşunun 75. yılının kutlanacağı 2007’de yapılacak.

Türkçe sözlüğün gelişimi şöyle:

İlk Türkçe sözlük Divanü Lügati’t-Türk’te Kaşgarlı Mahmut 8 bin 500 kelimeye yer verdi.

1900’lerin başında Şemsettin Sami’nin, Kamus-ı Türkî’sinde 26 bin söz varlığı bulunuyordu.

1945 yılında TDK’nın ilk Türkçe Sözlük’ünde ise kelime sayısı 15 bine düştü. Bu sonuç Türkçede sadeleştirmeye gidilmesinden kaynaklandı.

Türkçe Sözlük’ün 1998’de yapılan 9. baskısında bu sayı 75 bine çıkarıldı.

TDK’nın kuruluşunun 70. yıldönümünde sözlüğün adı ‘Güncel Türkçe Sözlük’ olarak değiştirildi. Ancak yeni baskısı yapılmadı. Bu yıl yapılacak 10. baskıda ise sözcük sayısı 103 bine çıkarıldı.