ANASAYFA

Gauss (1777 - 1855)

Alman astronomu, matematikçisi ve fizikçisidir. Daha çocukluðunda, erken geliþmiþ zekasý, matematiðe karþý zekasýyla sivrildi ve Brounseweig dükünün ilgisini çekti. Dük, okul masraflarýný üzerine alarak O' nu Göttingen Üniversitesine gönderdi. Henüz 16 yaþýndayken Herschel'in 1781 de keþfettiði Uranüs gezegeninin yörünge elemanlarýný hesaplayarak, Yer'in bir noktasýndan yapýlan ölçülerle, bu gezegenin yörünge elemanlarýný bulmaya yarayan ve günümüzde hala kullanýlan bir metot ortaya koydu. 1798 de Helmesdt'e yaptýðý bir inceleme gezisinden sonra, Braunschweig'a döndü ve birkaç yýl içinde kendisini büyük matematikçiler sýrasýna koyacak bir seri çalýþma raporu yayýmladý.
Sayýlar üzerine incelemeleri topladýðý Disqvisitiones Arithmetice'de (Aritmetik Araþtýrmalara) (1805), eþitlikleri, ikinci dereceden þekilleri, serilerin yakýnsaklýðýný v.b. ele aldý. Piazzi tarafýndan 1810 da, küçük gezen Cerez'in keþfinden sonra Gauss, çeþitli gökmekaniði araþtýrmalarý yaptý, hayatýnýn sonuna kadar baðlý kalacaðý Göttingen rasathanesine müdür oldu (1807) .Theoria Motus Corporum Coelestium Ýn Sectionibus Conicis Solem Ambientium (Konik kesitIi ? gökcisimlerinin güneþ çevresindeki hareket kuramý) (1808) adlý ünlü eserini yazd1. Legendre ile hemen ayný zamanda düþündüðü ve daha önce 1797 de yararlandýðý ?- en küçük kareler metodundan (1821) baþka, yanýlmalar teorisi ve iki terimli denklemlerin çözümü için genel bir metot buldu; uygun-tasvir üzerine araþtýrmalar, yüzeylerin eðriliði ve Disqvisitiones Generales Carca Sperficien Curvas'ta (eðri yüzeyler üzerine genel araþtýrmalar) (1827) , ispat ettiði ünlü teoremi de yazmak gerekir. Bu teoreme göre, bükülebilen fakat uzatýlamayan bir yüzeyin eðriliði, yani eðriliklerinin çarpýmý deðiþmez.
Göttingen ile Altona arasýndaki meridyen yayýnýn ölçülmesi sýrasýnda (1821,1824), Gussu, geodezi çalýþmalarýnda ýþýklý iþaretler verebilmek için, kendi adýný taþýyan Helyotropu tasarladý. Optik alanýnda, eksene yakýn ýþýk ýþýnlarý için düzenlenmiþ merkezi optik sistemlerinin genel teorisini kurdu. Elektrikle özelIikle magnetizma ile ilgilendi, bu alanda magnetometreyi icat etti. Ve Resultate Aus Den Beabochtungen Des Manetischen Vereins (Yer magnetizmasýnýn genel kuramý) (1839), adlý eserinde, magnetizmanýn, matematik teorisini formülleþtirdi. Suclides'ci olmayan hiperbolik geometrinin keþfinde, bu konuda hiç bir þey yayýmlamamýþ olmakla birlikte, Gauss, Balyai ve Labocewsky'den önce çalýþmalar yapmýþ ve baþarý saðlamýþtý.

ANASAYFA