Anadolu Selçuklularının
Antalya ve Sinop gibi limanları almaya önem vermeleri, askeri
hedeflerin iktisadi amaçlara göre belirlendiği yargısı ile açıklanabilir.
Anadolu Selçuklularının
kazandığı Yassı Çemen Savaşı'nın Selçuklu ülkesinin Moğol istilasına uğramasına
zemin hazırlaması, bazı zaferlerin uzun vadede olumsuz sonuçlara da yol
açabileceğini gösterir.
İlk Müslüman Türk
devletlerinde başa geçen kişilerin Abbasi halifesinden hükümdarlık belgesi
almaları, hükümdarların otoritelerini dine dayandırarak
güç kazanmak istediklerini göstergesidir.
Kösedağ Savaşı'ndan
sonra Anadolu Selçukluları ülkesinde çok sayıda beyliğin kurulması, Anadolu'da
siyasal birliğin bozulduğunun bir kanıtıdır.
Selçuklu topraklarında
çok sayıda tarikatın kurulup gelişmesi, Türk devletlerinde din
ve vicdan özgürlüğü bulunduğu yargısını doğrular.
Anadolu Selçukluları
Devleti'nin, toprağını ekip biçmeyen kişinin elinden toprağı alması, üretimin
sürekliliğini korumanın devletin temel bir politikası olduğunu
gösterir.
Selçuklu ülkesinde
çok sayıda esnaf teşkilatının (loncanın) kurulması, toplumda "meslek
dayanışmasına" önem verildiğinin bir göstergesidir.
Selçuklu şehirlerinin
tümünde bir ya da birden fazla medresenin bulunması, şehirlerin
ulaştığı kültür düzeyinin yüksekliğiyle açıklanabilir.
Selçuklu şehirlerinin
genellikle medreselerin etrafında kurulup gelişmesi, kültürel kurumların
toplum hayatındaki önemini gösterir.
Anadolu Selçukluları
Devleti'nin yabancılara gümrük indirimi gibi kolaylıklar sağlaması, ülkeyi
bir "transit ticaret merkezi" haline getirmenin
devlet politikası haline getirildiğini gösterir.
|